Historyczne zabytki PGE Narodowego
Od 1983 roku na całym świecie obchodzony jest Międzynarodowy Dzień Ochrony Zabytków. Został on ustanowiony na 18 kwietnia i wpisany przez UNESCO do rejestru ważnych wydarzeń kulturowych. PGE Narodowy, mimo swojej krótkiej historii istnienia, jest mocno związany ze swoim poprzednikiem - Stadionem Dziesięciolecia.
Największa arena sportowo-kulturalna powojennej Polski została oficjalnie otwarta 22 lipca 1955 roku. Obiekt powstał w związku z organizacją V Światowego Festiwalu Młodzieży i Studentów w Warszawie i był określany mianem "prezentu lipcowego".
W trakcie blisko 30-letniego funkcjonowania na Stadionie Dziesięciolecia odbywały się największe wydarzenia sportowe, kulturalne i polityczne. Organizowano m.in. spotkania międzypaństwowe piłkarskiej reprezentacji Polski, finały piłkarskiego Pucharu Polski, memoriały Janusza Kusocińskiego, lekkoatletyczne mecze międzypaństwowe, czy finisze Wyścigu Pokoju. Nie zabrakło również koncertów, dożynek i uroczystych obchodów państwowych rocznic.
Największym i jednocześnie ostatnim wydarzeniem, które odbyło się na Stadionie Dziesięciolecia, była msza święta celebrowana przez papieża Jana Pawła II. 17 czerwca 1983 roku na stadion przybyło ponad 100 tysięcy osób. Dodatkowo na błoniach wokół obiektu zgromadziło się ponad milion wiernych. Zmieszczenie na stadionie tak dużej liczby osób (przy jego nominalnej pojemności nieco ponad 70 tysięcy) było możliwe dzięki temu, że zgromadzeni na trybunach stali. Ponadto płyta boiska była również w pełni wypełniona przybyłymi. Ołtarz papieski został usytuowany na koronie stadionu, bezpośrednio nad Tunelem Królaka i był skierowany przodem do osób zgromadzonych przed stadionem od strony alei Zielenieckiej.
W grudniu 2007 roku zapadła decyzja o zlokalizowaniu nowego stadionu w niecce po Stadionie Dziesięciolecia. Projekt przygotowany przez biuro architektoniczne umożliwił zachowanie kilku historycznych elementów architektury i otoczenia poprzednika.
1/6 Sztafeta - Najbardziej zauważalnym historycznym elementem otoczenia PGE Narodowego jest modernistyczna rzeźba "Sztafeta" autorstwa Adama Romana. Przedstawia ona trzech biegaczy, z których dwóch przekazuje sobie pałeczkę sztafetową podczas biegu. Została odsłonięta 22 lipca 1955 roku, a w 2008 roku przeprowadzono jej renowację. Rzeźba znajduje się na promenadzie PGE Narodowego przy bramie numer 3 od strony alei Księcia Józefa Poniatowskiego.
2/6 Tunel VIP - Od strony Wybrzeża Szczecińskiego znajduje się jeden z 3 zachowanych tuneli komunikacyjnych Stadionu Dziesięciolecia. Tunel VIP utrzymał swoją historyczną funkcję i dziś również jest wejściem dla gości specjalnych obiektu. Wejście do tunelu poprzedza wykonana z piaskowca rotunda, w którą podczas budowy został wmurowany kamień węgielny. Na bocznych ścianach znajdują się tablice upamiętniające ważne wydarzenia związane ze stadionem: nazwiska polskich olimpijczyków zamordowanych podczas II Wojny Światowej, tragiczną śmierć Ryszarda Siwca i cegłę z zapisem całki będącej matematycznym wzorem ukształtowania niecki Stadionu Dziesięciolecia.
3/6 Tunel Królaka - Drugi historycznych element wkomponowany w konstrukcję PGE Narodowego to Tunel Królaka, który swoją nazwę wziął od pierwszego polskiego zwycięzcy Wyścigu Pokoju - Stanisława Królaka. Powstała wówczas legenda, jakoby nasz zawodnik miał toczyć zażarte boje z kolarzami radzieckimi w tunelach Trasy WZ oraz w tunelu wjazdowym na Stadion Dziesięciolecia. Z racji braku świadków w tych miejscach, kolarze jako narzędzie walki mieli wybrać pompki rowerowe.
4/6 Fronton tunelu od strony alei Zielenieckiej wykonany jest z piaskowca, a na jego zwieńczeniu znajduje się fragment balustrady, która okalała całą koronę dawnego stadionu. Charakterystycznym elementem poręczy jest wzór pięciu kół, który symbolizował fakt, że Stadion Dziesięciolecia został wybudowany jako stadion olimpijski.
5/6 Tunel zimny - Przez blisko 3 dekady pełnił rolę tunelu zawodniczego. Tym tunelem przechodzili wszyscy spotowcy występujących na płycie Stadionu Dziesięciolecia, m.in. 20-letni Pele, który w 1960 roku trenował w Warszawie przed towarzyskim meczem z kadrą olimpijską na igrzyska w Rzymie. Z powodu długości tunelu dojście do szatni zawodniczej z murawy i z powrotem zajmowało prawie 7 minut. Dlatego częstą praktyką było wydłużanie przerwy podczas meczu nawet do pół godziny, aby zawodnicy mieli czas na odpoczynek. Do dziś zachowały się oryginalna podłoga i kafelki na ścianach.
6/6 Budynek biurowy - Na końcu tunelu zawodniczego znajdował się budynek, w którym na dwóch piętrach znajdowały się szatnie zawodnicze. Pawilon zewnętrzny, pomimo kapitalnego remontu wewnątrz, zachował oryginalną elewację. Jej najcenniejszym fragmentem jest obiegający budynek naokoło artystyczny fryz, nawiązujący formą do kubizmu, przedstawiający poszczególne dyscypliny sportowe. Autorstwo całego fryzu przypisuje się grupie artystów funkcjonującej pod nazwą „Grupa 55”. Dziś budynek zewnętrzny pełni funkcję biurową operatora PGE Narodowego.
ARCHIWUM
Pokaż starsze
Ukryj starsze
